Back home

Hoewel we pas om 12 uur vliegen, moeten we toch vroeg opstaan. De Narita Expres vertrekt namelijk alleen om 8.09 vanuit Shibuya. Als we die niet nemen, moeten we eerst met onze zware bepakking naar Shinjuku. Dat is weer een paar stations reizen en levert maar heel beperkte tijdwinst op. Eerst nog even de laatste restjes opruimen en het afval weggooien.

We lopen naar het station. Het is erg slecht weer, het regent. Voor de 2e keer in Japan. We nemen de trein naar Narita. We zijn op tijd op het vliegveld. We doen nog de laatste inkopen, wisselen het laatste geld om en zijn dan klaar om naar Moskou te vliegen. Hopelijk dit keer geen vertraging. We hebben het wel gehad met Rusland. Die Siberië expres gaat hem niet worden de komende jaren….

Tja, Japan. Wat vinden we nu eigenlijk van het land? Het is veel westerser dan de andere Aziatische landen die we bezocht hebben. Het is veel meer verstedelijkt. Dat zijn ook de mooiste onderdelen van het land, de steden. Met name Tokyo, Hiroshima en Osaka zijn prachtig. Van de eerste twee hadden we dat wel verwacht, Osaka was een aangename verrassing. Iets behapbaarder dan Tokyo maar toch nog steeds overweldigend. Hiroshima was een prachtige ervaring. Indrukwekkende en mooie herdenking. Ondanks sommige uitwassen (bijvoorbeeld een tempel in Tokyo waar ook veroordeelde en opgehangen oorlogsmisdadigers geëerd worden) heeft Japan een realistisch beeld op de eigen rol in WWII. De A-bom wordt uiteraard verafschuwd, maar er leeft geen blinde haat tegen Amerikanen. En dat terwijl je best staande kunt houden dat zeker de 2e A-bom op Nagasaki een oorlogsmisdaad is.

De mensen in Japan zijn in eerste instantie wat terughoudend. Als je je niet met hen bemoeit, zullen ze zich ook niet snel met jou bemoeien. Maar als je even wat moeite doet, zijn ze stuk voor stuk erg aardig. Zeer behulpzaam en vriendelijk. We hadden het idee dat het een wat mallotig volk zou zijn. Zo’n beetje als die achterlijke filmpjes die altijd uit Japan komen, waarin ze keihard lachen als mensen ontiegelijk op hun bek gaan. Daar hebben we geen enkel spoor van teruggevonden.

Het eten is Japan is uiteraard erg lekker. Al moet ik wel zeggen dat ik de sushi minder vond dan ik verwacht had. Ik had het idee dat de sushi in Japan de sushi in Nederland ver achter zich zou laten. Valt wel mee. Het is vergelijkbaar. Soms inderdaad echt heel lekker (als de rijst goed is, goed gerold en de tonijn om te zuigen is), maar er zat ook sushi tussen die echt niet te nassen was. Ik vermoed met inktvis, die veel te taai was. Dat je na een kwartier kouwen het nog niet weg krijgt. Gadver.
Qua natuur is Japan wel erg mooi, erg veel bergen. Het is alleen lastig om iets in een mooie omgeving te boeken. Dat is dan meteen erg moeilijk bereikbaar met het openbaar vervoer. We hebben dus weinig tot geen verblijven in mooie natuurgebieden gehad. Matsumoto was eigenlijk het enige en dat was dan ook nog een stad ter grootte van Den Bosch.

Van de plaatsen die we bezocht hebben, viel eigenlijk alleen Beppu wat tegen. Je moet er een aardig eind voor reizen en het stelt niet veel voor. Die Onsen, de warm water baden, vielen tegen. Toch was ook Beppu wel leuk achteraf.

Wat op de een of andere manier wel opvalt aan Japan is dat het al tijden in een recessie zit. Het lijkt alsof het land wat stil blijft staan. De bevolking is aan het vergrijzen, dat merk je. Het wordt allemaal wat gezapiger lijkt het wel. Het bruisende wat je bijvoorbeeld merkt en voelt in Cambodja, Vietnam of Indonesie ontbreekt. Ook opvallend was bijvoorbeeld dat Electric City in Tokyo aanvoelt als achtergebleven. Heel erg op Hardware gericht, terwijl de trend veel meer gericht is op cloud toepassingen. Dus veel minder hardware dan vroeger.

Wat ook opvalt is dat Japan, ondanks dat het zeer modern en westers is, het op andere gebieden weer heel erg ouderwets is. Het transport systeem is fantastisch. Alles tot op de minuut en de plek nauwkeurig en de shinkansen is natuurlijk prachtig en zeer relaxed. Maar als je een plekje wil reserveren in de shinkansen wordt er een groot spoorboek te voorschijn gehaald en zoeken ze handmatig op welke rit(ten) je moet hebben. En dat terwijl wij een app op onze iphone hebben die precies aangeeft hoe en wanneer je het beste kan reizen in Japan. En die hebben ze dan nog nooit gezien…

Dan het prijsniveau in Japan. Er leeft een hardnekkig beeld in het Westen dat Japan met name erg duur is. Dat valt eigenlijk best mee. Voor eten en drinken betaal je omgerekend ongeveer 10 a 15 Euro pp. Als je een beetje oplet kun je voor max 50 Euro met z’n 5-en uit eten. En dan eet je gewoon goed. Dat lukt je echt niet in Nederland. Wel zijn hotels erg duur (voor minder dan 250 per nacht voor z’n 5-en lukt bijna niet). Daarom hebben we veel meer gebruik gemaakt van airbnb dan in het verleden. Dan kun je voor 100 tot 150 Euro per nacht prima overnachten. De meeste airbnb’s zijn goed. Uiteraard niet allemaal, maar over het algemeen genomen zijn het prima onderkomens. Reizen gaat heel makkelijk zoals gezegd. Met de Japan Rail Pass kun je voor 420 Euro pp (met de huidige wisselkoers) kun je 3 weken heel Japan doorreizen. En uiterst comfortabel. Tja, is dat duur?

Ook een dingetje is roken. Je mag op heel veel plaatsen in Japan niet op straat roken. In eerste instantie heb je dat helemaal niet in de gaten, maar als je even beter kijkt, zie je in de steden op bijna alle trottoirs een sticker met een ‘niet roken’ teken. Daartegenover staat weer dat je bijna in alle restaurants wel mag roken. Apart.

Het grootste nadeel van Japan is eigenlijk dat het meer een land voor volwassenen dan voor kinderen is. Het betreft met name steden en cultuur. Weinig tot geen mogelijkheden voor zwemmen of wat lanterfanten in de natuur. Toch hebben ook de kids het als een erg leuk land ervaren.

Al met al vond ik Japan een erg leuke en aparte ervaring. In het westen weten we niet veel van het land en blijft het wat mysterieus. Toen ik studeerde werd Japan te pas en te onpas aangehaald als het Walhalla van het kapitalistische systeem. Alle innovaties op productie-technisch gebied kwamen uit Japan. Kaizen, two-bin systemen, Poka-Yoke en wat dies meer zij. Alles gericht om kwaliteit te optimaliseren en verspilling tegen te gaan. Goede producten tegen de juiste prijs. Je kreeg het idee dat Japan overal geweldig in was en het westen een stelletje sukkels. Ze hadden natuurlijk een slimme strategie. Richt je op een paar gebieden waar je het beste in wil worden, zoals electronica, fotografie en auto’s. Nu blijkt echter dat ze wel geholpen werden door een bevolking die nog geen westerse salarissen gewend was (en dus goedkoop waren) en die nog jong was (en dus geen dure pensioenen betaald hoefden te worden). Uiteraard wel met goed doordachte systemen (zoals de eerder genoemde Kaizen, poka-yokes etc). Toch blijkt nu dat dat niet alles bepalend is, anders waren ze al lang uit die genoemde recessie gekomen. De toekomst zal moeten uitwijzen of ze er nog echt wel uit gaan komen. En ook of China eenzelfde toekomst staat te wachten nu ook daar de bomen niet meer tot in de hemel blijken te groeien.